Tuesday, April 16, 2013

มะยม ลดเบาหวาน-บำรุงตับ-เลิกเหล้า
                                             มะยม
                             
ลดเบาหวาน-บำรุงตับ –เลิกเหล้า
                                                 
           ผมว่าเราทุกคนจะรู้จักมะยมเป็นอย่างดี เพราะเป็นผลไม้ที่ใช้ดองกิน บรรดาสาวๆจะชอบกินกัน  ส่วนใบมะยมหลายคนจะนำมากินกับส้มตำและอีกหลายๆคนจะชอบนำต้นมะยมมาปลูกภายใน บริเวณบ้าน ด้วยความเชื่อว่าเป็นศิริมงคลทำให้ผู้คนนิยมชมชอบ
รู้ไหมครับว่าต้นมะยมก็มีทั้งตัวผู้ตัวเมียนะครับ  สำหรับมะยมตัวผู้จะมีลักษณะเด่นคือ จะออกดอกเต็มต้น แต่ไม่ติดลูก ส่วนมะยมตัวเมีย
         จะมีดอกน้อยกว่ามีบุตรเอ้ยไม่ใช่มีลูก ฮ่าๆๆจากการวิจัยพบว่ามะยมมีคาร์โบไฮเดรต เส้นใย โปรตีน แคลเซียม เหล็ก วิตามินเอ วิตามินบี ๑
  วิตามินบี  และวิตามินซี ในลูกหรือผลมะยมจะมีสาร tannin, dextrose, levulose, sucrose, vitamin C  ซึ่งมีรสเปรี้ยวสุขุม กัดเสมหะ แก้ ไอ บำรุงโลหิต และระบายท้องราก มี beta-amyrin, phyllanthol, tannin saponin, gallic acid
         ในวงการแพทย์แผนไทยนิยมใช้มะยมตัวผู้เพราะมีสรรพคุณทางยาสูง ใบมะยมมีรสจืดมัน เป็นยาแก้ไอ บำรุงประสาท ขับเสมหะ แก้พิษไข้ อีสุกอีใส ปรุงเป็นส่วนประกอบของยาเขียวรับประทานดับพิษร้อน ถอนพิษไข้ แก้ไข้ตัวร้อน ไข้หัวต่าง ๆ แก้โรคหัดเหือด ต้มรวมกับใบหมากผู้หมากเมีย ใบมะเฟือง อาบแก้ผื่นคัน พิษไข้หัว เหือด หัด สุกใส ดำแดง และฝีดาษ เปลือกลำต้นสด ๑ ฝ่ามือหรือประมาณ ๓๐-๕๐ กรัมนำมาสับเป็นชิ้นๆต้มกับน้ำ ๑ ลิตร กรองน้ำดื่มสรรพคุณแก้ไข้ทับระดู ระดูทับไข้  ส่วนรากมะยม สรรพคุณ แก้โรคผิวหนัง แก้ผดผื่นคัน ช่วยขับน้ำเหลืองให้แห้ง ประดง ดับพิษเสมหะ โลหิต

            
ใครที่เป็นเบา หวานน้ำตาลในเลือดสูง  ให้ใช้ใบมะยมสดและรากใบเตยพอประมาณใส่หม้อเติมน้ำพอท่วม ต้มให้เดือดดื่มกินต่างน้ำ สรรพคุณจะไปกระตุ้นตับอ่อนให้แข็งแรงสามารถผลิตน้ำตาลในภาวะสมดุลโดยไม่ต้อง พึ่งพาอินซูลินจากภายนอก
          ช่วงที่ผมเดินทางไปจังหวัดลำปางได้รู้จักกับคุณสมจิต คำน้อยแฟนคลับที่นั่นถึงแม้อายุล่วง ๖๐ กว่าแต่เนื้อตัวแดงฝาดผมเห็นแล้วตะลึงร่างกายแข็งแรง สืบทราบว่าดื่มน้ำใบอินทนิลทุกวัน ผมยังมีโอกาสได้ดื่มด้วย เสียดายน้อยไปหน่อย   หนุ่มนาดอยได้แนะนำผมว่าเรื่องยาสมุนไพรที่ทำจากรากมะยมตัวผู้นั้นสามารถทำ ให้ผู้ติดเหล้าเลิกเหล้าได้โดยเด็ดขาด แต่จะบ้าคลุ้มครั่งสักพัก
     “ ทำอย่างไรครับ”  ผมรีบถามกลัวลืม สูตรเด็ดๆแบบนี้ไม่ใช่หาได้ง่ายๆ
  
“ ให้เอารากมะยมตัวผู้ สับเป็นชิ้นบางๆ จำนวน ๑๐  ชิ้น ชิ้นละ ๒ ข้อมือแล้วนำไปปิ้งไฟก่อน จากนั้นตากแดด ๓ แดด แล้วจึงนำไปดองเหล้าขาว พอท่วมยาประมาณ  ๓-๕  วัน หลังจากนั้นนำไปให้ขี้เมาดื่ม ยิ่งช่วงเมาหนักๆยิ่งดี รับรองกินไม่ถึงครึ่งแก้ว จะคลุ้มครั่งแล้วจะอาเจียน อ๊วก อ๊ากออกมาขนานใหญ่”
     คุณสมจิตหรือหนุ่มนาดอยยังบอกอีกว่า ช่วงนี้ถือว่าอันตรายที่สุดขี้เหล้าบางคนจะคลุ่มครั่งดิ้นประสาทหลอนอยู่พัก ใหญ่ ต้องช่วยกันจับ พอหมดช่วงนี้ไปได้ ขี้เหล้าก็จะกลับสู่อาการปกติ แล้วไม่อยากกินเหล้าอีกเลย ฮ่าๆๆ   ที่ผมเล่ามาก็เพียงให้ทุกท่านได้ทราบประดับความรู้ว่าองค์ความรู้ภูมิปัญญา ไทยเรายังมีดีอีกมาก แต่ ถ้าท่านต้องการจะเลิกเหล้าจริงๆต้องไปปรึกษาคุณสมจิต คำน้อย  ๐๘-๔๘๐๖-๑๔๓๖ หรือหมอคำปัน กิ้งเงิน ๐๘-๔๔๘๙-๕๑๗๙ ปราชญ์ พื้นบ้านชาวลำปางจะปลอดภัยกว่า

 

ซ้ายหมอคำปัน  กิ้งเงิน ขวาคุณสมจิต  คำน้อย


     พูดถึงต้นมะยมคนโบราณเคยผูกโยงเกี่ยวกับเรื่องความฝันไว้ว่าใครฝันเห็นต้น มะยมออกลูกทำนายว่า  จะมีแต่คนนำพาโชคลาภมาให้แต่คุณต้องระวังสัญชาตญาณกล้าได้กล้าเสียของคุณ อาจจะทำให้คุณพลาดพลั้งได้ แต่หากคุณมีคู่รักคู่ครองแล้ว จะมีช่วงห่างกันมากขึ้น คุณต้องเติมช่องว่างให้เต็มอย่าให้ขาดนะ เดี๋ยวจะงานเข้าไม่รู้ตัว และหากคุณคิดจะมีกิ๊กระวังจะโดนจับได้ ฮ่าๆๆ
                                         -------------------------------------------------------------
 

Tuesday, November 20, 2012


มะยม สักเม็ด คลายเครียด แก้ง่วง ชัวร์












เอามะยมเงิน มะยมทองที่บ้านมาโชว์กับเขาบ้างครับมีอะไรแนะนำเชิญนะครับ




อีกรูป


อีกรูป




ต่อ




ต่อ




ต่อ

ต่อ





ต่อ


ต่อ
จั่วหัวเป็นแม่ค้า ตะโกนขายของที่ท่าพระจันทร์ ก็ช่วงนี้ เหลือบตาไปมองต้นมะยมหน้าบ้าน ออกลูก
เต็มต้น จนกิ่งโน้ม มองไปมองมาหลาย ๆ วันก็เสียดาย หลังจากใส่บาตรพระตอนเช้าแล้ว ก็ได้แต่
เหล่ ๆ ตามองมะยม สองสามปีก่อน ออกมาไม่มาก เลยเก็บมาเขวี้ยงเล่น กินก็กินไม่ไหว เปรี้ยว
เหลือหลาย แม่ยายก้อ มีมาเก็บไปตำกินบ้าน แต่รอบนี้ เยอะจัดจริงๆ ครับ เลยไปค้น ๆ ในเวบว่า
มีทางเอาไปทำอะไรได้บ้าง ก็ได้ผลครับ  หวยมาออกที่มะยมดอง กะมะยมเชื่อม อย่ากระนั้นเลย
ลองทำดูซักตั้ง เผื่อได้ ของมาวางขายในร้านทองเพิ่ม นอกเหนือจากลุ้นราคา futures กะ chat
ให้หมดไปวัน ๆ

เริ่มจากเก็บมะยมมาล้างฝุ่นให้สะอาดครับ เม็ดเล็ก ๆ ก็เก็บทิ้งไป เม็ดที่โดนแมลงเจาะหรือหนอนไช
ก็ทิ้ง  ๆ ๆ ๆ เหลือแต่เม็ดอวบ ๆ สวย ๆ ล้างน้ำให้สะอาด เอามาเกลี่ย ๆ บนถาด หยิบเอาไม้ตีพริก
ก็สากน่ะครับ สากไ้ม้นะ คลึง ๆ เม็ดมะยมพอให้ผิวแตก ๆ มีน้ำซึม ๆ ออกมาบ้างเปนใช้ได้ ก็เอามา
ใส่ชามเทน้ำปูนใสลงไปแช่ไว้ แต่เช้าเลย ระหว่างวัน ไม่ต้องทำอะไร ไปขายของ ตามปรกติ



พอเย็นปิดร้านเรียบร้อย ก็เอาชามสะเตนเลส มาตั้งเตาหัวเล็กสุด ใส่น้ำลงไปนิดหน่อย ตามด้วยโซเดียม
คลอไรด์ สงสัยละสิ ก็ไอ้ที่คุณแม่บ้านเอาไปโรยไข่ให้คุณพ่อบ้านตอนเช้า ๆ น่ะครับ (อย่าตอบว่าแป้ง
แบบรายการแม่บ้านสมองไวล่) ลงไปนิดหน่อยประมาณ ครึ่งช้อนกินข้าว ตามด้วยน้ำตาลทราย ขาว ขอย้ำ
ขาวนะครับ เพื่อจะได้สีที่สวยงามไม่คล้ำ ลงไปสักแปดขีด แล้วคน ๆ ๆ ให้ละลายบนเตา



ระหว่างที่คนบ้าง รอให้น้ำเชื่อมเดือด ก้อ ล้างมะยมอีกรอบ เทน้ำปูนใสที่แช่ไว้ทิ้ง ล้างให้สะอาดสักสองรอบ
พักไว้ในชาม รอน้ำเชื่อมร้อนจนเดือด น้ำตาล และเกลือละลายดีแล้ว ก้อบรรจง โกยมะยมลงชามน้ำเชื่อมที่
กำลังได้ที่ครับ



หลังจากนั้นก้อรอจนเดือดอีกรอบ ก้อหรี่ไฟ ปล่อยให้เคี่ยวไปเรื่อย ๆ คอยกดเม็ดที่ลอยลงไปในน้ำเชื่อม หรือคน
ตักข้างล่างเปลี่ยนขึ้นมาข้างบนบ้าง แต่อย่าบ่อยล่ะ เดวเละหมด ใจเย็น ๆครับ  นี่น้ำเชื่อมเดือดละ





ปล่อยให้เวลาผ่านไปช้า ๆ จาก นาที ก็กลายเป็น สามสิบนาที ก็เริ่มปรากฎ ผล



มะยมจะเริ่มใส สีจะเริ่มเข้ม อย่าสนใจ เคี่ยวต่อไปเรื่อย ๆ สี่ห้านาทีก้อ คนพลิกเอาข้างล่างขึ้นมาที
เบา ๆ นะครับ เดวเละกลายเปนมะยมกวนไปซะเปล่า ๆ จนได้แบบนี้



ยังครับ ไม่หนำใจ เอาอีก เคี่ยวต่อไปอีก



จนได้ที่เห็นว่า เม็ดใสฉ่ำทั่วเม็ด เริ่มออกแดงระเรื่อแล้ว ก็ จัดการ ราไฟ ตักเอาเม็ดออกมาพักไว้ที่หม้อ
แยกน้ำแยกเนื้อ





น้ำเชื่อมที่เหลือ อย่าทิ้งนะครับ ของอร่อยเลย จัดการ ทุบน้ำแข็งใส่แก้ว ตักน้ำเชื่อมใส่สักสองช้อนกินข้าว
เติมด้วยน้ำเย็นให้เต็มแก้ว คนให้เข้ากัน จะได้น้ำมะยม หวานเปรี้ยวเค็มปะเล่ม ๆ อร่อยมาก ๆ ขอบอก จิบ
เล่น ๆ เย็นชื่นใจ ส่วนเม็ดมะยมที่เชื่อมและทิ้งให้เย็นแล้ว ก็เปนแบบนี้ครับ



มาครับ มาหยิบไปกินกันคนละเม็ดสองเม็ด ไม่ต้องเกรงใจป๋มครับ กินรอ ทองขึ้น ฮ่าฮ่าฮ่า



มะยม * Star gooseberry

ผล ไม้ อย่างมะยมที่มี รสชาติที่เปรี้ยว อร่อย ที่เรานำมารับประทาน ที่ให้ประโยชน์ต่อเรา ด้วยเหมือนกัน ซึ่งเราจะได้รับวิตามิน ซีที่มีอยู่ในมะยม ที่เรารับประทาน

ชื่อวิทยาศาสตร์ : Phyllanthus acidus (L.) Skeels
ชื่อสามัญ : Star Gooseberry
วงศ์ : Euphorbiaceae

ลักษณะ: เป็นไม้ต้นขนาดเล็ก ถึงขนาดกลาง ซึ่งมีความ สูงประมาณ 3 – 10 เมตร ลำต้นตั้งตรง แตกกิ่งก้าน สาขาบริเวณปลายยอด กิ่งก้าน จะเปราะ และแตกง่ายมากเลย เปลือกต้นขรุขระ สีเทาปนน้ำตาล

ใบมะยม เป็นใบรวม มีใบย่อย ออกเรียง แบบสลับกันเป็น 2 แถว แต่ละก้าน จะมีใบย่อย อยู่ประมาณ 20 – 30 คู่ ใบรูปขอบขนานกลม หรือค่อนข้าง เป็นสี่เหลี่ยม ขนมเปียกปูนปลายใบแหลม ฐานใบกลมหรือมน ขอบใบเรียบ

ดอกของมะยม ออกเป็นช่อตามกิ่ง ดอกย่อยสีเหลือง อมน้ำตาลเรื่อๆ

ผลมะยม เมื่ออ่อนสีเขียว เมื่อผลเริ่ม แก่จะเปลี่ยนเป็นสีเหลือง หรือขาวแกมเหลือง เนื้อฉ่ำน้ำ เมล็ด รูปร่างกลม แข็ง มีสีน้ำตาลอ่อน 1 เมล็ด

ส่วนที่ใช้ : ใบตัวผู้ ผลตัวเมีย รากตัวผู้

สรรพคุณ :
ใบตัวผู้ - สามารถนำมาใช้ ในการแก้พิษคัน แก้พิษไข้หัว เหือด หัด สุกใส ดำแดง ปรุงในยาเขียว และ ใช้เป็นอาหารได้ อีกด้วย

ผลตัวเมีย – สามารถนำมา ใช้เป็นอาหาร เพื่อรับประทาน

รากตัวผู้ - นำมาใช้ ในการแก้ไข้ แก้โรคผิวหนัง แก้ประดง แก้เม็ดผื่นคัน ช่วยในการ ขับน้ำเหลือง ให้แห้ง เร็วมากขึ้นกว่าเดิม

วิธีและปริมาณที่ใช้ : ใช้ใบตัวผู้ หรือ รากตัวผู้ นำมาใช้ ต้มน้ำดื่ม

มะยมนอกจาก ว่าเราจะนำมารับประทาน ผลแล้วเรายังสามารถ นำเอาส่วนต่างๆ ขอต้นมะยมนำมาใช้ในการ รักษาโรค ได้หลายอย่างเลย เห็นไหมล่ะว่า มะยมมีประโยชน์ มากเลยล่ะ หากว่าเรา มีอาการที่เกิดขึ้นมา เราก็สามารถนำเอามะยม มาใช้ในการดูแลรักษา ร่างกายของเราได้ นอกเหนือจาก ที่เรานำมารับประทาน เพียงเท่านั้นเอง

ขอบคุณบทความจาก : rspg.or.th

https://www.facebook.com/pichappy

    แหล่ง เรียนรู้ในโรงเรียนสตรีศรีสุริโยทัยที่ข้าพเจ้าสนใจอยากที่จะศึกษาคือ ต้นมะยม ซึ่งอยู่ในบริเวณด้านข้างเสาธงหรืออยู่บริเวณลานหน้าอนุสาวรีย์สมเด็จพระสุ ริโยทัย ซึ่งมีอยู่จำนวนหนึ่งต้นในโรงเรียนซึ่งต้นมะยมต้นนี้ก็มีขนาดไม่ใหญ่มาก ที่ข้าพเจ้าสนใจเลือกที่จะศึกษาต้นมะยมนี้เพราะว่าข้าพเจ้ามีความชอบส่วนตัว อยู่แล้ว คือชอบรับประทานผลมะยมกับพริกเกลือ และชื่อของต้นมะยมมีชื่อเป็นมงคลนาม ปลูกแล้วผู้คนจะได้นิยมเหมือนมีนะเมตตา มหานิยม ต้นมะยมก็มีความเชื่อทางด้านไสยศาสตร์ โชคลาภ ซึ่งคนไทยในสมัยก่อนจะเชื่อกันว่าเมื่อเราปลูกต้นมะยมป้องกันและขจัดสิ่ง ชั่วร้ายได้จึงนำมาใช้ในพิธีปัดรังควาน                                               

     
 
ชื่อวิทยาศาสตร์
Phyllanthus acidus Skeels
ชื่อวงศ์
EUPHORBIACEAE
ชื่อสามัญ
Star Gooseberry
ชื่อท้องถิ่น
•ทั่วไป เรียก มะยม
•ภาคอีสาน เรียก หมักยม, หมากยม
•ภาคใต้ เรียก ยม
รสและประโยชน์ต่อสุขภาพ  :  ยอด รสฝาด รสมัน กลิ่นหอม สรรพคุณ ดับพิษไข้ แก้ไข้
ลักษณะทั่วไปของมะยม : มะยมคือพืชพันธุ์ดั้งเดิมถิ่นแหลมทองลำต้นสูงประมาณ ๔ ถึง ๗ เมตร แตกกิ่งก้านสาขามาก เปลือกเป็นปุ่มปมอันเกิดจากแผลเป็นของก้านใบที่ร่วงหล่นไปแล้ว ใบเรียงสลับกันอยู่บริเวณปลายกิ่ง ใบเป็นประเภทขนนก คือมีใบย่อยเรียงอยู่ ๒ ด้านของก้านใบรวมขนาดใหญ่ ยาวประมาณ ๓๐ เซนติเมตร ใบย่อยเป็นรูปไข่เบี้ยว ปลายใบแหลม ก้นใบค่อนข้างกลม ด้านบนใบสีเขียวอ่อน ด้านล่างสีขาวนวลอมเขียว ดอกออกเป็นช่อตามลำต้นและกิ่งก้านที่ไม่มีใบ เป็นดอกไม่สมบูรณ์เพศ ดอกตัวผู้มีมากกว่าดอกตัวเมีย บางครั้งมีเฉพาะดอกตัวผู้ทั้งต้น จึงไม่ติดผลเลย เรียกกันว่า มะยมตัวผู้
 
 
 
http://www.weekendhobby.com/board/photo/picture%5C152254901545.JPG
 
 
 
 
http://www.oknation.net/blog/home/blog_data/853/5853/images/mayom1.jpg



http://www.niyommit.org/botanic/plant/028mayom/flower.jpg

กลีบดอกขนาดเล็กสีชมพู เมื่อติดผลมักอยู่รวมเป็นพวง ผลค่อนข้างกลม ก้นแบน จุกด้านบนบริเวณก้านผลบุ๋มลงไป ด้านข้างผลมีลักษณะเป็นพูมนๆ ๖ ถึง ๘ พู ผิวของผลดิบจะมีสีเขียวอ่อนบาง มีน้ำในผลมากเช่นเดียวกับตะลิงปลิงและมะเฟือง ผลสุกผิวจะเปลี่ยนเป็นสีเหลืองน้ำตาลอ่อน เนื้ออ่อนนุ่มและไม่ฉ่ำน้ำมากเหมือนตอนดิบ เมล็ดในผลมีลักษณะเป็นพูๆ เช่นเดียวกับผล มีสีน้ำตาล ผลละหนึ่งเมล็ด หากสังเกตชื่อวิทยาศาสตร์ของมะยม จะพบว่าชื่อชนิดคือ acidus หมายถึง กรด คงมาจากลักษณะผลฉ่ำน้ำของมะยมนั่นเอง เพราะมะยมดิบมีน้ำมาก น้ำมะยมนั้นมีกรดอยู่มากจึงมีรสเปรี้ยวจัด เป็นลักษณะเด่นของมะยม ปกติมะยมจะมีรสเปรี้ยว แต่มะยมบางต้นผลจะมีรสจืด เพราะมีกรดน้อย เรียกกันว่ามะยมหวาน ความจริงไม่มีรสหวานเลย น่าจะเรียกว่ามะยมจืดมากกว่า เชื่อว่าถิ่นกำเนิดดั้งเดิมของมะยมอยู่ในบริเวณเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ หรือที่คนไทยเคยเรียกว่าถิ่นแหลมทองนี้เอง จึงนับว่ามะยมเป็นพืชคู่บ้านคู่เมืองของคนไทยมาตั้งแต่เดิม คนไทยจึงมีความผูกพันกับมะยมมาเนิ่นนานและลึกซึ้งในหลายๆด้าน

Monday, October 1, 2012

ต้นมะยมหน้าบ้าน
แม่ผมเป้นคนถ่ายเองครับ

่ท่านเข้าไปในห้องชั้นสอง
สูงพอดีกับต้นมะยมหน้าบ้าน
ก็หยิบกล้องมาถ่าย ดกมากๆ



หยิบกล้องมาก็ถ่ายเลยครับ แม่ผมบอก


รออีกสักวันสองวันก็เก็บมาให้เด็กๆที่หอพักทานกัน


ถ่ายจากระเบียงห้องผมหน้าบ้านครับ




++++++++++++++++++++++++++++++++
มะยม

ชื่อวิทยาศาสตร์ Phyllanthus acidus Skeels

ชื่อวงศ์ EUPHORBIACEAE

ชื่อสามัญ Star Gooseberry

ชื่อท้องถิ่น

* ทั่วไป เรียก มะยม
* ภาคอีสาน เรียก หมักยม, หมากยม
* ภาคใต้ เรียก ยม

ลักษณะ ทั่วไป มะยมเป็นไม้ยืนต้นขนาดเล็กถึงขนาดกลาง สูงประมาณ 3–10 เมตร ลำต้นตั้งตรง แตกกิ่งก้านสาขาบริเวณปลายยอด กิ่งก้านจะเปราะและแตกง่าย เปลือกต้นขรุขระสีเทาปนน้ำตาล ใบ เป็นใบรวม มีใบย่อยออกเรียงแบบสลับกันเป็น 2 แถว แต่ละก้านมีใบย่อย 20–30 คู่ ใบรูปขอบขนานกลมหรือค่อนข้างเป็นสี่เหลี่ยมขนมเปียกปูนปลายใบแหลม ฐานใบกลมหรือมน ขอบใบเรียบ ดอก ออกเป็นช่อตามกิ่ง ดอกย่อยสีเหลืองอมน้ำตาลเรื่อๆ ผล เมื่ออ่อนสีเขียว เมื่อแก่เปลี่ยนเป็นสีเหลืองหรือขาวแกมเหลือง เนื้อฉ่ำน้ำ เมล็ดรูปร่างกลม แข็ง สีน้ำตาลอ่อน 1 เมล็ด

การปลูก มะยมเป็นพันธุ์ไม้กลางแจ้ง เจริญเติบโตได้ดีทั้งที่แดดจัด หรือในที่ร่มรำไร ปลูกขึ้นได้ดีในดินที่ร่วนซุย มีความชื้นพอเหมาะ ขยายพันธุ์ด้วยการเพาะเมล็ด

สรรพคุณทางยา

* ราก รสจืด สรรพคุณแก้โรคผิวหนัง แก้ผดผื่นคัน ช่วยซับน้ำเหลืองให้แห้ง แก้ประดง ดับพิษเสมหะ
* เปลือกต้น รสจืด สรรพคุณแก้ไข้ทับระดู ระดูทับไข้ และแก้เม็ดผดผื่นคัน
* ใบ รสจืดมัน ปรุงเป็นส่วนประของยาเขียว สรรพคุณแก้ไข้ ดับพิษไข้ บำรุงประสาท ต้มร่วมกับใบหมากผู้หมากเมียและใบมะเฟืองอาบแก้คัน ไข้หัด เหือด และสุกใส
* ดอก ดอกสดใช้ต้มกรองเอาน้ำแก้โรคในตา ชำระล้างในตา
* ผล รสเปรี้ยวสุขุม กัดเสมหะ แก้ไอ บำรุงโลหิต และระบายท้อง

คติ ความเชื่อ ตามตำราพรหมชาติฉบับหลวง กล่าวว่ามะยมเป็นต้นไม้ที่ควรปลูกไว้ทางทิศตะวันตก (ประจิม) เพื่อป้องกันความถ่อย ถ้อยความ และผีร้ายมิให้มากล้ำกราย ในบางตำราก็ว่า เป็นต้นไม้ที่มีชื่อเป็นมงคลนาม ปลูกแล้วผู้คนจะได้นิยมเหมือนมี นะเมตตามหานิยม